اقتصادنیوز: امروز چین نفوذش را در کشورهای حاشیه خلیج فارس بالاخص امارات و عربستان گسترش داده است. بخشی از این نفوذ مدیون سرمایه‌گذاری عظیم این کشور در زیرساخت‌های کشورهای عربی است و بخشی دیگر به فن‌آوری چینی مرتبط است؛ گزاره‌ای که موجب شده تا پکن هماهنگ با موسسه‌ها و بازیگران محلی، فن‌آوری خود را با لحاظ کردن محدودیت‌ها و امتیازها در اختیار اعراب قرار دهد.

اقتصادنیوز: به باور گروهی از ناظران استراتژی ترامپ در ارتباط با روسیه به واسطه متغیرهای مختلفی محکوم به شکست است؛ نخستین دلیل آن باز می‌گردد به خواب شومی که کرملین برای ناتو دیده و دیگری به مسائلی چون لغو تحریم‌های اعمالی علیه روسیه و سرمایه‌گذاری در کشوری که هیچگاه امن نبوده و نیست، باز می‌گردد. علاوه بر این، توافق صلح با روسیه صرفا موجب ‌می‌شود ایالات متحده برای صادرات گاز خود رقیب تراشیده و در عمل به تعهداتش جا بماند.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، رقابت‌های چین و هند در قلب آسیا قوت گرفته، دو بازیگری که تلاش دارند تا با توسل به ابتکار عمل‌های متفاوت دست بالا را داشته و خود را به بازارهای جهانی متصل نمایند. با این همه، براساس داده‌ها، چین توانسته در این زمینه به واسطه ژئوپلتیک و طرح‌های ابتکاری که در اختیار دارد دست بالا را داشته باشد.

اقتصادنیوز: به ادعای گروهی از ناظران نوعی آتش بس شکننده میان اسرائیل و مقاومت عراق برقرار است و همین گزاره محمد شیاع السودانی را در تنگای سختی قرار داده است. در چنین شرایطی هرگونه ماجراجویی توسط تل آویو می تواند زمینه را برای آغاز مانور مقاومت عراق علیه دولت بغداد هموار کرده و زمینه ساز افزایش تنش های فراگیر و در عین حال پرهزینه برای خاورمیانه و کل جهان شود.

اقتصادنیوز: خلع سلاح اقتصادی چین تنها به واسطه هم صدایی آمریکا و اروپا حاصل می شود و شکاف میان بازیگران این دو قاره صرفا موجب خواهد شد تا اهرم ایالات متحده برای زمین زدن اقتصاد چین بی اثر شده و یا نتایج اندکی به دنبال داشته باشد؛ لحاظ کردن این واقعیت در شرایطی که شاهین های امریکایی در واشنگتن سکان دار هستند، دشوار است و می تواند پرهزینه باشد.

اقتصادنیوز: رایزنی میان کردهای سوری و دولت مرکزی که بستر را برای تحقق توافق اولیه هموار ساخت، نشان از آن دارد که تنها اهرم دولت موقت شام برای حفظ یکپارچگی حاکم توسل به اهرم رایزنی است و دستیابی به توافق‌هایی است که بتوان مفاد مندرج در آن را اجرایی کرد. هرچند در این میان بازیگران منطقه‌ای چون ترکیه و اسرائیل تلاش دارند تا به واسطه ائتلاف سازی با اقلیت‌ها بستر را برای مانور خود در شام هموار سازند.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، تل‌آویو خود را برای حمله به جنوب شام، منطقه دروزی نشین این کشور آماده کرده است تا بدین طریق بتواند تهدید بالقوه دولت تازه سوریه را مهار کند. از طرفی دیگر این بازیگر برای هم‌صدایی با کردهای سوری نیز خیز برداشته است؛ گزاره‌ای که می‌تواند برای شام خطر تجزیه و جنگ داخلی را به دنبال داشته باشد؛ چرا که دولت انتقالی نه ارتشی یک دست دارد و نه قادر است کنترل کامل کشور را در دست داشته باشد.

اقتصادنیوز: در شرایط کنونی شاهین‌های آمریکایی برای از نفس انداختن پکن خیز برداشته‌اند و براین باورند که تنها راه پایان دادن به حیات اقتصادی این کشور انزوای چین است؛ استراتژی که به واسطه ادغام اقتصاد این کشوربا بازارهای جهانی در نبود جنگ می‌تواند برای آمریکا هزینه‌زا باشد اما توسل به این تاکتیک در بازه زمانی جنگی کارساز خواهد بود.

اقتصادنیوز: تنش‌های اخیر در طرطوس و لاذقیه، ضعف ساختار امنیتی تحت رهبری احمد الشرع را عریان کرد و نشان داد که او برای جلب هم‌صدایی اقلیت‌ها با چالشی جدی روبرو است تا بدین طریق بتواند طرح اجماع ملی مورد نظر خود را محقق سازد.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با استناد به برخی از داده‌ها و اطلاعات مدعی‌اند که عمان از حوثی‌ها حمایت کرده و اهرم‌های مالی و تسلیحاتی این گروه را تامین خواهد کرد.

اقتصادنیوز: چین هم به لحاظ تولید ناخالص ملی و هم در عرصه سود تولید از ایالات متحده عقب‌تر است، این در حالی است که در ظاهر اینگونه جلوه داده می‌شود که این کشور در حوزه تولید پیشتاز است؛ اما در عمل تولید حقیقی توسط شرکت‌های آمریکایی وابسته به متحدان آمریکا محقق شده و چین در این میان سود اندکی را به دست می‌آورد. با این همه، استراتژی احتمالی آمریکا برای پایان دادن به همین سود اندک هم پرهزینه خواهد بود.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران، بعد از تحولات شام، روابط تهران و آنکارا تحت تاثیر قرار گرفته؛ دو بازیگری که پیشتر رقیب بودند و حالا رقابتشان عریان شده است. از همین رو، از قفقاز جنوبی تا خلیج فارس خواه در حوزه ژئوپلتیکی و خواه در حوزه انرژی شاهد رویارویی دو قدرت منطقه هستیم، هرچند نمی‌توان همکاری و هم‌صدایی میان این دو کشور را منکر شد.

اقتصادنیوز: در شرایط کنونی پوتین خود را موافق با صلح نشان می‌دهد، اما در عمل پیشروی در میدان را رها نمی‌کند؛ همین گزاره موجب شده تا بسیاری از کارشناسان نظامی این تحلیل را مطرح کنند که رئیس جمهوری روسیه تلاش دارد تا با بازی با کارت اوکراین امتیاز حداکثری را با توسل به اهرم نظامی از آن خود کند؛ تاکتیکی که پیشتر در جنگ کره و حتی قبل‌تر از آن در جنگ‌های ناپلئونی از آن پیروی شد.

اقتصادنیوز: در شرایطی که نمایندگان تهران، پکن و مسکو با هدف رایزنی درباره برنامه هسته‌ای ایران در چین گردهم جمع شدند، گمانه‌زنی‌ها درباره چرایی مشارکت چین و روسیه در این زمینه بالا گرفته و ناظران از منظر خود دلایل متفاوتی را در این باره مطرح کردند.

اقتصادنیوز: مقتدی صدر، روحانی شیعه و سیاستمدار عراقی، اخیراً با نمایندگان سابق جریان صدر دیدار کرده و به گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشتش به سیاست عراق دامن زده است. برخی ناظران این نشست را حرکت استراتژیک صدر برای بسیج حامیانش پیش از انتخابات پارلمانی 2025 می‌دانند. صدر در سال 2022 پس از تلاش نافرجام برای تشکیل دولت اکثریتی ملی، از سیاست کنار رفت و به جای آن، دستور استعفای نمایندگان جریان صدر را صادر کرد. این امر به نفع ائتلاف شیعه هماهنگی منجر شد که محمد شیاع السودانی را به نخست‌وزیری رساند. در حال حاضر، بسیاری از تحلیلگران به این نتیجه رسیده‌اند که صدر در حال بازنگری در استراتژی‌های انتخاباتی خود است. حرکت‌هایی مانند بازتعریف جنبش صدر به "جنبش شیعی ملی" و تمرکز بر جلب رای‌دهندگان جوان و ناراضی شیعه در استان‌هایی که احزاب حاکم مردم را ناامید کرده‌اند. با این همه، شانس صدر برای پیروزی منوط به تغییر احتمالی در تغییر قوانین پارلمانی عراق و تحولات ژئوپلیتیکی است.

اقتصادنیوز: ظاهرا شرایط برای دیدار پوتین و ترامپ فراهم شده است، دیداری که می‌تواند زمینه‌ساز صلح در اوکراین شود. با این همه، سوال این است، چرا بعد از سه سال رئیس جمهوری روسیه تن به سازش داد، در حالی که در عمل پیشروی بسیاری داشته و فعلا دست برتر را دارد.

اقتصادنیوز: با توجه به افزایش تعرفه‌های اعمالی دولت دوم ترامپ علیه واردات چینی، انفعال پکن به معمایی جدی تبدیل شده است. گروهی براین باورند که شی سکوت اختیار کرده است؛ چرا که به درستی از موضع ترامپ آگاه نیست و نمی‌خواهد با بازی در زمین بازی ترامپ مشروعیت خود را در داخل به خطر بیاندازد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، برقراری آتش‌بس میان روسیه و اوکراین برای آن که پایدار باشد و بستر را برای صلح واقعی هموار سازد، باید با در نظر گرفتن متغیرهایی صورت گیرد. از جمله این متغیرها می‌توان به تعریف ضمانت‌های اجرایی قدرتمند اشاره کرد، به‌گونه‌ای که در صورت نقض مفاد توافق، بتوان با توسل به این ضمانت‌ها متجاوز را مهار کرد. در غیر این صورت، برقراری چنین آتش‌بسی همانند ریختن بنزین بر آتش خواهد بود.

اقتصادنیوز: گروهی براین باورند که رویارویی آمریکا و چین بیش از همه جنبه اقتصادی دارد. گروهی دیگر مدعی‌اند که اقتصاد چین در عمل و در قیاس با اقتصاد ایالات متحده شکننده است و هم صدایی واشنگتن با متحدانش علیه پکن می‌تواند کمر این بازیگر را بشکند. هر چند توسل به این تاکتیک پرهزینه است و می‌تواند زمینه را برای رویارویی نظامی گسترده هموار سازد.

اقتصادنیوز: در ماه‌های اخیر، الحلبوسی با بازی در دو زمین ایران و ترکیه تلاش داشته تا جایگاهش را در میدان سیاسی عراق برجسته کند. او ابتدا از حمایت ایران برای رسیدن به اهدفش بهره برد، اما سپس به ترکیه نزدیک شد تا به عنوان رهبری سنی که قادر به مقابله با نفوذ ایران است معرفی شود. این فعل و انفعال‌ها در پی بحران‌های سیاسی متعدد در عراق به‌ویژه پس از شکست پروژه‌های ملی و اتحادهای شیعه و سنی، پیچیدگی‌های زیادی به دنبال داشته و موجب شده تا این سیاستمدار عراقی در تله ائتلاف سازی‌های آنکارا گرفتار شود؛ ائتلاف سازی‌هایی که ماحصل تحولات ژئوپلتیکی است.

اقتصادنیوز: به باور ناظران و با استناد به داده های موجود، عربستان در حال گذار از نظم سنتی به نظمی مدرن است و در این مسیر تلاش دارد تا با تکیه بر سرمایه گذاری در حوزه های غیر نفتی و همچنین نقش آفرینی در معادلات جهانی، نقش خود را در نظم در حال تغییر بازتعریف کند. از همین رو دیگر نمی توان با لنزهای کهنه قرن بیستم فعل و انفعال های پادشاهی را رصد کرد.

اقتصادنیوز: روابط ایالات متحده و عربستان سعودی به‌طور فزاینده‌ای حول محور دیپلماسی معاملاتی تعریف شده، بالاخص در حوزه صنعت معدن. دولت ترامپ انرژی را به‌عنوان یک اولویت ملی و ابزاری برای سیاست خارجی تعیین کرده و در این چارچوب، روابط این کشور با عربستان سعودی شامل همکاری‌ها و رقابت‌هایی در زمینه دیپلماسی انرژی و منابع معدنی است.عربستان سعودی در تلاش است تا از طریق سرمایه‌گذاری در معادن و صنایع معدنی، وابستگی خود به نفت را کاهش داده و نفوذ اقتصادی و دیپلماتیک خود را گسترش دهد. در همین راستا میزبانی مذاکرات صلح اوکراین و آمریکا در جده و توافق معدنی مرتبط با آن، فرصتی برای افزایش نقش دیپلماتیک و اقتصادی ریاض محسوب می‌شود.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، تلاش عراق برای راه‌اندازی جاده توسعه خواسته‌ای فراتر از احیای زیرساخت‌های این کشور است؛ بغداد به واسطه این پروژه تلاش دارد تا از اقتصاد وابسته به نفت عبور کرده و بستر را برای رشد و ثبات اقتصادی هموار ساخته و همزمان نقشش را در منطقه تثبیت کند.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با استناد به رویکرد اتش طلبانه دولت ترکیه در ارتباط با کردها بر این باورند که اردوغان بدین طریق در تلاش است تا با اصلاح قانون اساسی بقای خود را در میدان سیاست حفظ کند. هرچند گروهی دیگر با استناد به مواضع دیگر گروها این فرایند را نوعی قمار می دانند که در صورتی که شکست بخورد پیامدهای امنیتی جدی به دنبال دارد.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با اشاره به سفر اخیر شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان به آذربایجان، در باب فصل تازه هم‌صدایی دو کشور در حوزه‌های انرژی، سرمایه‌گذاری و دفاعی سخن گفته و بر این باورند که نتایج این هم‌صدایی نه تنها بستر را برای تقویت جایگاه اسلام‌ آباد هموار می‌سازد، بلکه فواید آن می‌تواند برای قلب اسیا تا اروپا با اهمیت باشد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران پروژه جاده توسعه می‌تواند رقابت میان بازیگران منطقه را افزایش دهد، بالاخص کویت و مصر که به واسطه دلایل ژئوپلتیکی تمایلی به راه‌اندازی کریدور یا جاده عراقی ندارند. در باب ایران اما شرایط پیچیده است؛ چرا که این راه عراقی برای تهران هم فرصت ساز خواهد بود و هم می‌تواند تهدید محسوب شود. با این همه، در نگاهی کلان و با لحاظ کردن رقابت چین و آمریکا باید گفت، جاده توسعه این پتانسیل را دارد تا عراق را در کانون توجه‌های جهانی قرار دهد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، در شرایطی که ترامپ با وضع دور تازه‌ای از تحریم‌ها تلاش دارد تا پکن را تحت فشار قرار دهد، چین در جست‌وجوی راهی برای خروج از بحران پیش رو است و به همین دلیل حزب کمونیست چین نشستی با هدف رسانه‌ای کردن محرک‌ها و مشوق‌های اقتصادی برگزار کرده تا شاید بتواند وضعیت را تحت کنترل نگه داشته و مانع از برخورد ترکش‌های بحران اقتصادی به قدرت سخت این بازیگر شود.

اقتصادنیوز: به ادعای گروهی از ناظران، عراق برای افزایش جا پای خود در منطقه خلیج فارس تا اروپا خیز برداشته و برای تحقق اهداف خود بر توسعه جاده توسعه متمرکز شده؛ پروژه‌هایی که می‌تواند زمینه را برای هم‌صدایی عراق با ترکیه و سایر کشورهای خلیج فارس فراهم کند. با این همه، به عنوان رقیب کریدور خاورمیانه‌ای آمریکا ممکن است با چالش‌هایی روبرو شود.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، پاسخ مثبت کردها به درخواست اوجالان مبنی بر برقراری آتش بس می‌تواند فصل تازه‌ای در روابط ترکیه و کردها آغاز کرده و همزمان معادلات امنیتی منطقه از ترکیه تا شام و عراق را تحت تاثیر قرار دهد. با این همه، به ادعای گروهی دیگر، تضمین این صلح در دراز مدت با توجه به رویکرد ترکیه در ارتباط با کردها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اقتصادنیوز: هم‌صدایی و همکاری‌های نظامی عربستان و ترکیه وارد فصل تازه‌ای شده و در پی آن دو کشور در حوزه‌های دفاعی بیشتری توافقنامه‌هایی امضا کردند. گروهی با استناد به این گزاره بر این باورند که عربستان در راستای چشم‌انداز 2030 به دنبال متنوع کردن اقتصاد نفتی‌اش است، اما گروهی دیگر، این تحول را در بستری تازه ارزیابی کرده و براین باورند که هم‌صدایی ریاض و آنکارا را باید در تغییر گسترده ژئوپلتیک حاکم بررسی کرد.