​دولت با تاخیر زیاد و ناموجه، سرانجام با شکست انحصار در قیمت‌گذاری ارز موافقت کرد. معنی سرراست بازار ثانویه ارز که رئیس بانک مرکزی از شکل‌گیری قریب‌الوقوع آن خبر داد، این است که قرار است ضوابط دست‌وپاگیری مانند واسپاری ارزی برچیده شود و به اصرار برای گنجاندن همه معاملات در قاب تنگ «دلار ۴۲۰۰ تومانی» پایان داده شود.

اقتصاد ایران، سال‌هاست که پرخبر است. اما هفته گذشته بسیار پرخبر بود: تحریم‌های تازه، آغاز کار شورای هماهنگی اقتصادی، هشدارها درباره تشدید تب ارزی، واگویی خبرهای مربوط به افزایش پایه پولی و افزایش بدهی شرکت‌های دولتی، هشدار فعالان اقتصادی درباره چیره شدن فعالیت‌های غیرمولد بر اقتصاد، افزایش تقاضای دلار ۴۲۰۰ تومانی و سرانجام درخواست فعالان اقتصادی از رئیس جمهور برای تجدیدنظر در نرخ‌گذاری ارزی.

​واکنش‌ برخی از سیاست‌پیشگان ایرانی به بدعهدی رئیس‌جمهوری آمریکا در ماجرای برجام، یکی از جلوه‌های بر شاخه نشستن و بن بریدن است. نهاد رسمی دولت، برای دفع خطری که متوجه امنیت ملی بوده، یا دست‌کم بخش بزرگی از جامعه ایران تصور می‌کرده‌ است چنین خطری هست، وارد مذاکره‌ای بین‌المللی شده و پیمانی بسته است که یک سوی آن هم ایالات‌متحده بوده است.

​رئیس‌جمهوری آمریکا، هر که باشد، حتی اگر بزرگ‌ترین اقتصاد و بزرگ‌ترین زرادخانه جهان را در اختیار داشته باشد، نمی‌تواند هر کاری که می‌خواهد بکند. مثلا می‌تواند شروع‌کننده جنگ باشد، مانند کاری که در شبه‌جزیره کره، ویتنام، عراق و افغانستان کرد؛ اما نمی‌تواند پایان‌دهنده جنگ هم باشد. می‌تواند بر حقوق فلسطینی‌ها برای دستیابی به سرزمینشان پا بگذارد، اما نخواهد توانست آرایش منطقه‌ای دلخواهش را در خاورمیانه ایجاد کند.

​۱- دستورالعمل اخیر بانک مرکزی (و اطلاعیه‌های پیرو آن)، موارد و معبرهای هزینه‌های ارزی را مشخص کرده است و از حالا تا دستورالعمل‌های بعدی، معلوم است چه کسانی می‌توانند از دولت دلار ۴۲۰۰ تومانی بگیرند و معلوم است که صادرکنندگان چگونه باید ارز حاصل از صادرات خود را بازگردانند. تا اینجا، تکرار سیاست‌های آزموده قبلی است.

​سال نو با دو پرسش اساسی و مکمل و چالش‌های برآمده از آنها آغاز شده است. پرسش نخست این است که دولت و ملت، از سال «حمایت از کالای ایرانی» چه برداشتی کرده و خواهند کرد و این برداشت چه تاثیری بر وضع اقتصادی ایران خواهد گذاشت؟ پرسش دوم هم این است که دونالد ترامپ، برجام را به کدام سو خواهد کشاند و ایران در برابر تصمیم‌های احتمالی این رئیس‌جمهور غیرعادی چه رویه‌ای پیش خواهد گرفت؟

از شگفتی‌های دنیای سیاستِ ما ایرانیان است که فریاد را یکی می‌کشد و بهره‌اش را دیگری می‌برد. فریاد از درد در جایی است و مرهم بر جای دیگری نهاده می‌شود. در پی وقایع چند روز پیش و در حالی که هنوز انگیزه یا انگیزه‌های معترضان به‌درستی احصا و دسته‌بندی نشده، کسانی در فضای مجازی و دولت و مجلس به تکاپو افتاده‌اند که گناه همه چیز را به گردن اقتصاد بیندازند.

در پی گران شدن کاغذ، دوستداران کتاب و روزنامه برانگیخته شده اند و سخن تکراری همه شده است این یک جمله: چرا دولت فکری نمی کند و کاغذ ارزان نمی رساند.

اصل داستان مضحک است و طبعا طرح آن هم آغشته می‌شود به طنز و مطایبه و عنداللزوم هجو و هزل. آغاز طنز‌گونه داستان این است که نخستین خبر مکتوب بشر درباره دزدی محصول فکری دیگران مربوط می‌شود به کسی که اشعار طنز مارکوس مارتیالیس طنزپرداز رومی قرن اول میلادی را به نام خود می‌خواند و مارتیالیس وقتی خبردار شد، در وصف شاعر دروغین، واژه لاتین «پلاگیاریوس» را به کار برد که معادل امروزی‌اش «آدم‌ربایی» است.

پادشاهی عربستان سعودی از سال 1902 میلادی تاکنون در اختیار عبدالعزیز، بنیان‌گذار این پادشاهی و فرزندان او (سعود، فیصل، خالد، فهد، عبدالله و سلمان) بوده است. تغییری که دیروز در ساختار قدرت رخ داد، از جنبه حقوقی اهمیت چندانی ندارد و نسبت حاکمیت را با جامعه عربستان تغییر نمی‌دهد. کشاکش در خاندان سعودی همیشه بوده و باز هم خواهد بود؛ اما از جنبه سیاست داخلی و خارجی عربستان، رخدادی مهم است.

از سال 1804 میلادی که لفظ «کاداستر» وارد فرهنگ مالیاتی فرانسه شد و از آنجا به دیگر کشورهای اروپایی و نهایتا بیشتر جاهای جهان راه یافت، حساب‌ و کتاب‌های اقتصادی و مالیاتی جهان بسیار شفاف‌تر شده و گریزهای مالیاتی به حداقل رسیده است. معنای ساده کاداستر یا «نقشه‌های مالکیت» این است که مراکز آمار کشورها یا موسسات دیگر، صورت دقیق املاک و مستغلات شهروندان را در اختیار دارند.

یورش تروریستی چهارشنبه در تهران، جولان زاغ و زغن بود در بهار شادمانی ایرانیان. پس اهمیت آن را باید در انگیزه عاملان و تاثیراتی که از آن انتظار دارند جست‌وجو کرد. بهار شادمانی ایرانیان دو وجه داخلی و خارجی دارد. از جنبه داخلی، ایران دو هفته پیش انتخاباتی برگزار کرد که فارغ از رقابت‌های طبیعی دوران تبلیغات، نشان داد قابلیت‌های دموکراتیک ایران کماکان بالاست.

اینکه اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در پی تشکیل هیئت رئیسه خاص خود در مجلس باشند، از حقوق آنها و رفتاری دموکراتیک است. اما اگر آزادی، قربانی دموکراسی شود، نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.

ایران، انتخابات دیگری برگزار کرد که شاخصه‌های شکلی آن مانند ده‌ها انتخابات قبلی بود، اما محتوای آن روح زمانه خودش بود و متفاوت با انتخابات گذشته. «روح زمانه» این انتخابات چیست و بر زندگی ایرانیان چه تاثیری خواهد گذاشت؟

جهان سیاست، لحظه‌ای از تکاپو برای تصحیح خطاهای انسانی باز نمی‌ماند. این تکاپو، گاه آگاهانه است و در سیمای کارگزاری سیاستمداران کارکشته جلوه می‌کند و گاه دیگر جنبش خودجوش فرزانگان کشورهاست که سیاستمداران ناآزموده را کیفر می‌دهد. این دو شیوه تصحیح خطا قرین خیر است و ملت‌ها را به فرجام نیکو می‌رساند؛ اما حالت استثنایی دیگری هم هست که از همنشینی و همکاری توده برانگیخته و سیاستمداران خیال‌پرداز پدید می‌آید و غالبا ملت‌ها را شوربخت می‌کند.

ایران، سیاست‌شناسان و سیاست‌ورزان بزرگ زیاد داشته است و دارد. اما «سیاستمدار» همواره گوهر نادر این سامان بوده است و هاشمی رفسنجانی بی‌تردید یکی از این نوادر بود. سیاستمدار در عرف ملک‌داری جهان (جهان قدیم و جهان جدید) به کسی گفته می‌شود که ترجیحات و رجحان‌ها به‌ویژه زمان‌های سکوت و غریو را درست تشخیص دهد و کارنامه‌ای که پشت‌سر می‌گذارد...