اقتصادنیوز: الهه حسین‌نژاد، دختر ۲۴ساله‌ای که در مسیر بازگشت به خانه جانش را از دست داد، اکنون نه فقط نامی است در میان تیترهای خبری، بلکه بدل شده به نمادی از زخم اجتماعی‌ای که هر بار با جنایتی مشابه، باز می‌شود. او تنها نبود، پیش از او نیز امیرمحمد خالقی، دانشجوی ۱۹ساله دانشگاه تهران، هنگام بازگشت به خوابگاه، در حوالی کوی دانشگاه، هدف حمله دو سارق قرار گرفت، در برابرشان ایستادگی کرد و با ضربه چاقو به قتل رسید. هر دو جوان، قربانی خشونتی شدند که اگر طراحی نظام کیفری دقیق‌تر و منعطف‌تر بود، شاید می‌شد پیش از وقوع، مسیر آن را منحرف کرد.

اقتصادنیوز: درک وضعیت فعلی شبکه بانکی ایران بدون در نظر گرفتن دو مولفه کلیدی امکان‌پذیر نیست: نخست، تحریم‌های گسترده‌ای که طی دو دهه گذشته، به‌ویژه از سال۲۰۱۰ به بعد، عملا دسترسی بانک‌های ایرانی به بخش عمده‌ای از نظام مالی بین‌المللی را محدود یا قطع کرده‌اند و دوم، روندی از خودتحریمی یا خودمحدودسازی داخلی که در قالب تعلیق یا عدم تصویب برخی لوایح مهم نظیر کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) و کنوانسیون پالرمو مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی نمود یافته است. مجموع این عوامل سبب شده است که شبکه بانکی کشور، حتی در مقایسه با کشورهای منطقه، به‌شکلی نگران‌کننده از تحولات فنی، نهادی و حقوقی در عرصه بانکداری جهانی عقب بماند.

اقتصادنیوز: گاهی اوقات، ساده‌سازی بیش از حد یک مساله، خود به مانعی برای حل آن تبدیل می‌شود. این دقیقا همان مشکلی است که سال‌ها گریبان‌گیر نظام مالی ایران شده است.

اقتصادنیوز: در کنگو، جنگی در جریان است که دیگر صرفا یک درگیری داخلی محسوب نمی‌شود. گروه شورشی «۲۳مارس» (M۲۳) که سال‌ها در سایه تحولات آفریقا به‌سر می‌برد، حالا با نیرویی تازه به میدان بازگشته است.

اقتصادنیوز: کارهایی که قبل از این ساعت‌‌‌ها و روزها وقت می‌‌‌گرفت با هوش مصنوعی در مدتی کوتاه انجام می‌شود.

اقتصادنیوز: چندی است که عده‌ای که گاه با نام «دلارزداها» شناخته می‌شوند، این ادعا را در فضای مجازی مطرح می‌کنند که بنزین ۳هزارتومانی نه «رانت» است و نه «یارانه پنهان». این افراد برای اثبات ادعای خود، استدلالی به ظاهر ساده و قابل‌فهم ارائه می‌کنند.

سامانه‌‌‌ها و فناوری‌‌‌های نوین با هدف ساده‌‌‌سازی و بهبود روندهای مختلف در زندگی بشر ایجاد شده‌‌‌اند. این ابزارهای فناورانه به ما کمک می‌کنند تا کارها را با دقت بیشتر و سرعت بالاتری انجام دهیم.

روزنامه گاردین در تاریخ شنبه ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۴ مهر ۱۴۰۳) گزارشی از محاکمه‌ای در آلمان منتشر کرد.

روز پنج‌شنبه جهان شاهد یک لحظه تاریخی بود: دولت بریتانیا اعلام کرد که کنترل مجمع‌الجزایر چاگوس را به موریس واگذار خواهد کرد. این تصمیم، نقطه پایان بر یکی از طولانی‌ترین مناقشات دیپلماتیک میان دو کشور است.

رمز ارزها به انحای مختلف حاکمیت سنتی دولت‌ها بر نشر و جریان پول را به چالش می‌کشند و ازاین‌رو عجیب نیست که دولت‌های گوناگون روی خوشی به رمز ارزها نشان ندهند. حاکمیت پولی، از دیرباز یکی از ابعاد حاکمیت اقتصادی دولت‌ها بوده است و دولت‌ها نشر اسکناس و مسکوک را جزو قلمرو انحصاری اقتصادی خود قلمداد می‌کنند. بنابراین، اگر برای دولت‌ها امکان این وجود داشت که رمز ارزها را به کلی از میان بردارند، لحظه‌ای در این امر تردید به خود راه نمی‌دادند.

برای بررسی و ارزیابی قانون بانک مرکزی، لازم است آن را با استانداردهای بانکداری مرکزی در دنیای امروز بسنجیم. مقایسه قانون بانک مرکزی با قانون پولی و بانکی و مشاهده برخی نکات مثبت در آن، برای دادن نمره قبولی به قانون جدید کافی نیست.

دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل در حالی به طور رسمی از پایان برخی تحریم‌ها علیه ایران خبر داده که شورای اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای رسما اعلام کرد که اقدام‌های محدود کننده خود علیه جمهوری اسلامی را حفظ می‌کند. آیا تحریم‌های واقعا لغو شده است؟

​تحولات حقوقی بین‌المللی، آهنگ ثابت و یکنواختی ندارند. گاهی اوقات در موضوعی سالیان سال تحولات قابل‌ملاحظه‌ای به چشم نمی‌خورد و ناگاه به‌یکباره تحرکات و تحولات جدی و بنیادینی در آن حوزه رخ می‌دهند. موضوع مصونیت بانک‌های مرکزی و تحریم‌های وضع‌شده علیه آنها نیز در زمره همین موضوعات است که اخیرا تحولات بسیار چشمگیری در آن رخ داده و همچنان در حال وقوع است.

شهر تهران به چند نفر وکیل نیاز دارد؟ به این پرسش پاسخ‌های متعدد و متفاوتی می‌توان داد و شاید به تعداد انسان‌هایی که این پرسش از آنها پرسیده شود، پاسخ‌ قابل ارائه وجود داشته باشد. اما درست‌ترین پاسخ به این پرسش، یک کلمه است: نمی‌دانم. این، پرسشی است که نه فقط هیچ فردی به تنهایی پاسخ آن را نمی‌داند، بلکه اگر همه افراد کشور اطلاعات و دانش خود را روی هم بگذارند هم پاسخ آن را نخواهند دانست.

یکی از ویژگی‌های تحقیقات داروین (و شاید مهم‌ترین ویژگی آن) این بود که وجود نظم، لزوما مستلزم آن نیست که شخص یا اشخاصی، از قبل آن را طراحی کرده باشند.

اقتصادنیوز: افکار عمومی هنوز درگیر خبر قطع انگشتان کودک 9 ساله در پله برقی خیابان تختی است و آن را فراموش نکرده است که خبر دیگری به گوش می‌رسد: «شهرداری تهران تصمیم می­‌گیرد که ساختمانی را در محله خلازیر با انفجار تخریب کند.

کودکی سنگی را به پنجره نانوایی پرتاب می‌کند. شیشه می‌شکند. نانوا به نزد شیشه‌فروش می‌رود.

در افسانه‌های یونان باستان، روایتی درباره پروکروستس وجود دارد. نقل است او راهزنی بود که در جاده‌ای منتهی به آتن منزل داشت و مسافران و رهگذران را به بهانه ‌میهمان‌نوازی به منزل خویش می‌برد و آنها را اطعام و اکرام می‌کرد.

هنوز چند روزی از طرح دعوای جمهوری اسلامی ایران علیه کانادا نگذشته بود که جمهوری اسلامی ایران در یک دعوای دیگر نیز در آن دیوان طرف دعوی واقع شد. کشورهای کانادا، سوئد، اوکراین و انگلیس در تاریخ ۴ ژوئیه ۲۰۲۳ (۱۳ تیر ۱۴۰۲) دعوایی را در رابطه با سانحه دلخراش هواپیمای اوکراینی علیه جمهوری اسلامی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری اقامه کردند.

جمهوری اسلامی ایران در تاریخ۲۶ ژوئن۲۰۲۳ (۵ تیر ۱۴۰۲) اعلامیه پذیرش صلاحیت اجباری دیوان بین‌المللی دادگستری را به دبیرخانه سازمان ملل متحد تسلیم کرد و یک روز بعد در تاریخ ۲۷ژوئن۲۰۲۳ (۶ تیر ۱۴۰۲) دعوایی را علیه کانادا به اتهام نقض مصونیت دولت جمهوری اسلامی ایران در آن کشور مطرح کرد و عنوان کرد که کانادا با وضع قوانین و مقرراتی که تحت لوای مبارزه با تروریسم، مصونیت دولت‌های خارجی را نادیده می‌گیرند، مرتکب نقض حقوق بین‌الملل شده است و باید به این رویه خاتمه دهد و ضمنا در مواردی که مصونیت دولت ایران را نقض کرده است ، باید اقدامات انجام‌شده را جبران کند.

در روزهای اخیر مطالبی درخصوص اینکه به فعالیت برخی بانک‌های ناسالم (بانک‌های ناسالم اصلاح‌ناپذیر) خاتمه داده خواهد شد، از زبان دولتمردان و مقامات نظارتی شنیده شده است. نفس اینکه نظارت بانکی تقویت شود و مقام نظارتی اختیارات بیشتری داشته باشد و آن اختیارات را به موقع اعمال کند، امری پسندیده و مطلوب است و باید از آن حمایت کرد. اما سوال مهم این است که مقصود از بانک ناسالم چیست؟ بانکی که خطاهای زیادی داشته و دارد؟

دولت و دستگاه‌های اجرایی حق ندارند تصمیمی اتخاذ کنند که متضمن بار مالی‌ای باشد که در قانون بودجه تامین نشده است.

هرچند وقت یک‌بار خبر از ارائه طرح یا لایحه‌ای درباره افزایش اختیارات بانک‌ مرکزی به گوش می‌رسد. این یعنی حاکمیت به این نکته توجه دارد که نیاز به یک بانک مرکزی مقتدرتر و مستقل‌تر وجود دارد.

در شرایطی که به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی، کشور با محدودیت منابع ارزی روبه‌روست، برخی از واردکنندگان مدعی هستند که بدون اینکه از دولت یا بانک مرکزی ارز بگیرند، می‌توانند واردات انجام دهند و بدین وسیله بخشی از مشکلات کشور را حل کنند.

کسانی که معتقدند می‌توانند کالاها را قیمت‌گذاری کنند و بر آن قیمت‌گذاری نظارت کنند، فارغ از منطق اقتصادی و به فرض محال که این نظارت در مدیریت قیمت‌ها اثربخش است، یک مساله مهم در حوزه اجرایی را در نظر نمی‌گیرند و آن مساله مهم چیزی نیست جز «ظرفیت نظارتی.» مقصود از ظرفیت نظارتی هم به ساده‌ترین بیان این است که ظرفیت دولت برای نظارت بر دستگاه‌ها چقدر است؟

مجازات کسی که بدون داشتن مجوز صرافی، اقدام به خرید و فروش ارز کند چیست؟ قانون‌گذار ایران، نه یک پاسخ، بلکه چند پاسخ متفاوت به این پرسش داده است. در ادامه به برخی از این پاسخ‌ها که بعضا تفاوت جدی با یکدیگر دارند اشاره می‌کنیم:

​دیوان بین‌المللی دادگستری در تاریخ ۱۳ فوریه ۲۰۱۹ (چهارشنبه هفته گذشته) تصمیم صلاحیتی خود در پرونده موسوم به برخی دارایی‌های ایران را صادر کرد. این پرونده، در حقیقت دعوایی است که جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات‌متحده آمریکا اقامه کرده است و مبنای آن نقض عهدنامه مودت میان ایران و ایالات‌متحده است. این عهدنامه در سال ۱۹۵۵ منعقد شده است.

​اصلاحیه اخیر قانون صدور چک، موجب طرح بحث‌های فراوانی در میان حقوقدانان و فعالان اقتصادی شده است و در هفته‌های اخیر نشست‌های متعددی در دانشگاه‌ها، کانون‌های وکلا، نشست‌های قضایی و مجامع اقتصادی برگزار شده است. در این نشست‌ها محاسن و معایب اصلاحیه جدید قانون چک مورد بررسی قرار گرفته است. در این نقد و بررسی‌ها یک نکته برجسته‌تر از سایر انتقادها است.

اقتصادنیوز: ۱- یکی از مسائل مهم در حقوق بانکداری الکترونیک این است که اگر کارت اعتباری یک مشتری سرقت یا مفقود شود و پس از آن مبلغی از آن کسر شود، خسارت وارد شده بر مشتری را چه کسی باید تقبل و پرداخت کند؛ بانک یا مشتری؟ در پاسخ به این پرسش باید به چند نکته اصلی اشاره کرد. نخست اینکه از لحظه‌ای که کارت سرقت یا مفقود و مشتری از آن مطلع می‌شود، وظیفه دارد به بانک اطلاع دهد.