می‌گویند انسان دو نوع معلم دارد: آموزگار و روزگار. آنچه به شیرینی از اولی نیاموزد دومی به تلخی به او یاد می‌دهد. این معادله برای مثلث سیاستمدار، اقتصاددان و قوانین آهنین اقتصاد نیز برقرار است. سیاستمداران اگر به هشدارهای اقتصاددانان و تئوری‌های آزموده‌شده اقتصادی بی‌توجهی کنند، دیری نخواهد پایید که قوانین آهنین اقتصادی، حقانیت همان هشدارها و تئوری‌ها را به تلخی به آنها یادآوری خواهد کرد.

یکی از سؤالاتی که صاحبنظران اقتصادی مکررا از افراد مختلف می‌شنوند این است که آیا امکان اصلاح اقتصاد ایران وجود دارد یا نه؟ پاسخ به این سؤال منوط به ارائه تعریف مشخصی از وضعیت فعلی اقتصاد ایران و نیز وضعیت آرمانی پس از اصلاح است. یعنی ابتدا باید دید مشکل اصلی اقتصاد ایران از دید عموم مردم چیست و این وضعیت قرار است پس از اصلاح به چه وضعیتی تغییر یابد.

چند روزی است که بحث حذف یک صفر از پول ملی و تغییر واحد پول کشور از ریال به تومان مطرح شده است. البته بعضا استدلال می شود که تغییر واحد پول از ریال به تومان به معنای حذف صفر پول نیست اما واقعیت آن است که با حذف یک صفر هم دقیقا همین اتفاق می افتد.

بازار ارز در هفته نیمه‌‌تعطیل گذشته به‌صورت ناگهانی وارد مسیری شد که کابوس جهش قیمت دلار را تداعی می‌کرد. البته با توجه به متغیرهای بنیادین و چشم‌انداز نسبتا روشن اقتصاد ایران، چنین سناریویی تقریبا منتفی است مگر اینکه احیای شرایط پیشابرجام باعث تغییر این چشم‌انداز شود که موضوع بحث دیگری است. به همین دلیل باید اتفاقات اخیر بازار ارز را به مثابه یک زنگ هشدار تلقی کرد و با تصحیح سیاست ارزی به جای تمرکز روی نرخ، نوسانات بازار را مدیریت کرد. اما پرسش اصلی این است که چه اشتباهی در سیاست‌گذاری اقتصادی باعث به‌صدا درآمدن زنگ هشدار در بازار ارز شد؟

رواج دو افسانه دلاری بین عامه مردم باعث شده است که سیاستگذار همواره در مدیریت بازار ارز برای حفظ مقبولیت عمومی از تقابل با این خرافه ها پرهیز کند.

آیا واقعی سازی نرخ ارز اثر تورمی دارد؟ شاید قبل از پاسخ به این سوال لازم باشد صورت مسأله را کمی واضحتر کنیم.

با توافق امروز اوپک برای کاهش تولید نفت، قیمت نفت بلافاصله در بازارهای جهانی رو به افزایش گذاشت و بیش از هفت درصد رشد کرد. برآوردهای چند روز اخیر حاکی از آن بود که تمایل عربستان برای معاف سازی ایران از کاهش تولید، کمرنگ شده و به همین دلیل قیمت نفت رو به نزول گذاشته بود؛ اما در نشست امروز، وزرای نفت اوپک با همراهی عربستان ضمن اعطای این امتیاز به ایران توافق کردند که تولید اوپک را کاهش دهند که آثار آن بلافاصله در بازار نفت ظاهر شد.

علل التهاب چند روز اخیر در بازار ارز به یک پرسش عمومی تبدیل شده است که پاسخ ساده ای دارد؛ اگرچه فهم این پاسخ ساده برای بوروکراسی سیاست‌زده ایران به رغم تجربه چندین شوک ارزی بسیار ثقیل است.