فرانسیس فوکویاما، تئوریسین مشهور و استاد برجسته دانشگاه جانز هاپکینز، و توماس فریدمن، روزنامه‌نگار و تحلیلگر شناخته‌شده نیویورک‌تایمز در مقاله‌‌هایی جداگانه به اوج گیری «قبیله گرایی سیاسی» در «ایالات متفرقه آمریکا» به خصوص در میان طیف‌های راست‌گرای حامی حزب جمهوری‌خواه که به باور آن‌ها امروز «قبیله ترامپ» نام شایسته‌تری برای توصیف این گروه ​است.

اقتصادنیوز: اگرچه عضویت ایران در سازمان همکاری‌ شانگهای بدون برجام غیرممکن بود (به دلیل تحریم‌های شورای امنیت)، اما حتی برجام نتوانست درهای شانگهای را به روی تهران بگشاید، چراکه به طور غیرمنتظره‌ای تاجیکستان مخالفت کرد. اما در نشست امسال که دست بر قضا در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار شد، درخواست ایران برای عضویت دائم در SCO پس از تقریباً ۱۵سال به تأیید اعضای دائم این ائتلاف منطقه‌ای رسید.

جان آلترمن، رئیس میز خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) رویکرد دولت چین نسبت به تلاش‌های دیپلماتیک با هدف احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را بررسی، و شواهد و دلایلی را ارائه کرده است که به زعم وی نشان می‌دهد که پکن در حال ایفای نقش «غیرسازنده» در مسیر احیای برجام است.

هفته‌نامه اکونومیست پرونده ویژه شماره جدید خود را به انتخابات آلمان و «میراث آشفته» آنگلا مرکل که پس از ۱۶ سال صدراعظمی، پست خود را ترک می کند، اختصاص داده است.

اقتصادنیوز: پس از آسیب ناشی از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، بسیاری امیدوار بودند که اتحاد دو سوی اقیانوس آتلانتیک در دوره جو بایدن وارد دوره ترمیم شده است. اما خروج آشفته غرب از افغانستان آغاز تحولات بنیادین در روابط ترنس‌آتلانتیک را به نمایش گذاشت که دوام این ائتلاف با شکل و محتوای سابق را با چالش‌های مهمی مواجه کرده است.

اقتصادنیوز؛ ۲ استاد ایرانی-آمریکایی نزدیک به حلقه‌های فکری دموکرات و نزدیک به چهره‌های کنونی وزارت خارجه آمریکا در مقاله‌ای تحلیلی به بررسی امکان و چگونگی نجات برجام در وضعیت کنونی پرداخته و تأکید کرده‌اند که برای خروج از بن‌بست، هر دو طرف باید درباره خطوط قرمز خود تجدیدنظر کنند»یا در غیر اینصورت با وضعیت‌های پرریسک از جمله «تهدید جنگ» مواجه شوند.

استفان والت ،نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل و ستون‌نویس فارن پالیسی درباره ائتلاف نظامی نوظهور موسوم به آکوس/AUKUS میان ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا که در تقابل با رشد فزاینده قدرت چین تفسیر می‌شود، نوشت: «جدیدترین شراکت امنیتی جهان، پنجره‌ای برای شناخت نحوه عملکرد جهان در حال حرکت و موقعیت‌های پیش‌بینی‌ناپذیر در مناسبات بین‌المللی به دست می‌دهد.»

اگرچه عضویت ایران در سازمان همکاری‌ شانگهای بدون برجام غیرممکن بود (به دلیل تحریم‌های شورای امنیت)، اما حتی برجام نتوانست درهای شانگهای را به روی تهران بگشاید، چراکه به طور غیرمنتظره‌ای تاجیکستان مخالفت کرد. اما در نشست امسال که دست بر قضا در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار شد، درخواست ایران برای عضویت دائم در SCO پس از تقریباً ۱۵سال به تأیید اعضای دائم این ائتلاف منطقه‌ای رسید؛ گامی موفقیت‌آمیز که احتمالاً منافع کوتاه‌مدت آن محدود، و دستاوردهای عمده آن زمان‌بر است و بستگی به چگونگی همکاری‌های آتی ایران با اعضای این بلوک و نحوه بازیگری تهران در دیگر مناسبات‌ بین‌المللی خواهد داشت.

اقتصادنیوز: تصمیم بایدن برای پایان جنگ آمریکا در افغانستان با نقض هرگونه فرضیه "لیبرال انترناسیونالیستی" همراه بود و کسانی که «دکترین بایدن» را با هدف تقویت هژمونی آمریکا و دفاع از دموکراسی در سراسر جهان تشخیص داده بودند را شگفت زده کرد. به این دلیل که ادراکات حاصل از نیم‌قرن تجربه بایدن در سطح نخست سیاست خارجی آمریکا که منجر به تصمیم قاطعانه پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ ایالات‌متحده شد، از دید مستقیم پنهان مانده است؛ بایدن در طول دوران حرفه ای خود تلاش پراگماتیک برای امنیت ملی را بر سیاست خارجی ارتدوکسی ترجیح داده است، و اگرچه دونالد ترامپ نیز انگیزه‌های مشابهی را بیان کرد، اما این بایدن است که نسخه منسجم‌تری از «رئالیسم پراگماتیک» (واقع‌گرایی عمل‌گرایانه) را ارائه می‌دهد.

اقتصادنیوز: تصمیم بایدن برای پایان جنگ آمریکا در افغانستان با نقض هرگونه فرضیه «لیبرال انترناسیونالیستی» همراه بود و کسانی که «دکترین بایدن» را با هدف تقویت هژمونی آمریکا و دفاع از دموکراسی در سراسر جهان تشخیص داده بودند را شگفت زده کرد. به این دلیل که ادراکات حاصل از نیم‌قرن تجربه بایدن در سطح نخست سیاست خارجی آمریکا که منجر به تصمیم قاطعانه پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ ایالات‌متحده شد، از دید مستقیم پنهان مانده است؛ بایدن در طول دوران حرفه ای خود تلاش پراگماتیک برای امنیت ملی را بر سیاست خارجی ارتدوکسی ترجیح داده است، و اگرچه دونالد ترامپ نیز انگیزه‌های مشابهی را بیان کرد، اما این بایدن است که نسخه منسجم‌تری از «رئالیسم پراگماتیک» (واقع‌گرایی عمل‌گرایانه) را ارائه می‌دهد.

اقتصادنیوز: تصمیم بایدن برای پایان جنگ آمریکا در افغانستان با نقض هرگونه فرضیه «لیبرال انترناسیونالیستی» همراه بود و کسانی که «دکترین بایدن» را با هدف تقویت هژمونی آمریکا و دفاع از دموکراسی در سراسر جهان تشخیص داده بودند را شگفت زده کرد. به این دلیل که ادراکات حاصل از نیم‌قرن تجربه بایدن در سطح نخست سیاست خارجی آمریکا که منجر به تصمیم قاطعانه پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ ایالات‌متحده شد، از دید مستقیم پنهان مانده است؛ بایدن در طول دوران حرفه ای خود تلاش پراگماتیک برای امنیت ملی را بر سیاست خارجی ارتدوکسی ترجیح داده است، و اگرچه دونالد ترامپ نیز انگیزه‌های مشابهی را بیان کرد، اما این بایدن است که نسخه منسجم‌تری از «رئالیسم پراگماتیک» (واقع‌گرایی عمل‌گرایانه) را ارائه می‌دهد.

پس از چندسال پیگیری تهران برای پیوستن به سازمان همکاری‌های شانگهای (SCO) در بیستمین سال انعقاد این پیمان همکاری، عضویت ایران تأیید شد؛ گام بلندی که دولت سیزدهم در نخستین هفته‌های آغاز به کار خود در راستای سیاست‌خارجی شرق‌محور برداشت. هرچند با توجه به پیگیری چندساله عضویت در این سازمان، به سختی می‌توان آن را تنها ناشی از رویکرد دولت جدید تلقی کرد.

اقتصادنیوز: رویترز در گزارشی از رونق فروش سوخت و محصولات پتروشیمی ایران خبر داد و نوشت: تحریم ها بر منع فروش نفت خام ایران تمرکز دارد، اما محصولات پتروشیمی و سوخت را تحت تاثیر قرار نمی دهد، و ایران اکنون بیش از صادرات نفت خام، از محصولات نفتی درآمد دارد.

عصر یک روز جمعه پاییزی بود که خبری به سرعت در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایرانی دست به دست شد؛ پس از سال‌ها بار دیگر خبر ترور یک دانشمند برجسته هسته‌ای جامعه ایران را متأثر کرد. این‌بار نیز همه گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای و اظهارات رسمی و غیررسمی، بی‌درنگ و با اندک‌ تردیدی انگشت اتهام را به سوی اسرائیل و سازمان جاسوسی موساد نشانه رفتند و دولت [درحال خروج] آمریکا را به عنوان مطلع احتمالی شماتت کردند. اما ظاهراً اینبار همه چیز متفاوت بود؛ از هدف و عامل ترور گرفته تا ابعاد و چگونگی انجام این عملیات.

اقتصادنیوز؛ هفته‌نامه اکونومیست در شماره این هفته خود به دارایی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر سیستم بلاک‌چین و «انقلاب رمزنگاری» و شرح مزایای «فریبنده» آن پرداخته، و ضمن هشدار نسبت به خطرات و نواقص فراوان آن، پیشنهادهایی جهت بهبود دنیای رمزنگاری و سرزمین DeFi ارائه داده است.

اقتصادنیوز: جایگزینی علی باقری کنی، معاون سعید جلیلی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت محمود احمدی‌نژاد، به عنوان «معاون سیاسی» وزارت‌خارجه جانشین عباس عراقچی شد؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که «مذاکره‌کننده ارشد ایران» در مذاکرات احیای برجام در وین که حالا مشاور وزیرخارجه شده است، همچنان در این سمت ابقاء می‌شود یا دیپلمات‌های خارجی در مذاکرات پیش رو، با چهره جدیدی به عنوان مسئول تیم مذاکراتی ایران، مواجه می‌شوند؟ برخی منابع مدعی‌اند «عراقچی، در تیم خواهد ماند، حتی اگر کاپتان نباشد».

اقتصادنیوز: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به موازات اینکه به یک دوره دیگر ریاست‌جمهوری فکر می‌کند، با توجه به شرایط سنی، نیم‌نگاهی به گزینه احتمالی جانشینی خود دارد.

روزنامه نیویورک تایمز مدعی است که پیشروی برنامه هسته‌ای ایران و کاهش فزاینده زمان «گریز هسته‌ای»، می‌تواند به عنوان تاکتیک کارآمد تهران برای تحت فشار قرار دادن دولت جو بایدن جهت موافقت با «اعطای امتیازهای بیشتر» در زمینه رفع تحریم‌ها و «احیای سریع برجام» بدون پرداختن به موضوعات غیرهسته‌ای مورد ادعای واشنگتن تلقی شود.

آریل لویت، متخصص سیاست هسته‌ای در بنیاد کارنگی، در مطلبی به واکاوی زمینه‌های انگیزشی ایران برای پیشبرد ماراتُن‌وار برنامه‌های هسته‌ای خود، عوامل تعدیل و چشم‌انداز آتی آن پرداخته است. لویت معتقد است در قلب تلاش‌های ناکام بین‌المللی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران، درک جهان از انگیزه‌ها و استراتژی هسته‌ای تهران کاستی‌های عمیقی دارد.

اقتصادنیوز: سفر اخیر رافائل گروسی، رئیس آژانس به تهران و توافقی که میان دولت ایران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل منعقد شد، منجر به فروکش شدن نگرانی‌ها و تغییر نسبی فضای جدل‌آمیز و بدبینانه ماه‌های اخیر در حوزه دیپلماسی هسته‌ای میان ایران و غرب پیش از آغاز نشست شورای حکام شد وگزارش‌ها حاکی است مذاکرات احیای برجام به زودی در گرند هتل وین از سرگرفته خواهد شد.

اقتصادنیوز: رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی سفر یک روزه به تهران موفق شد پیش از آغاز نشست شورای حکام به یک توافق ضمنی با دولت جدید ایران دست یافته و با دست پر تهران را به مقصد وین ترک کند؛ این «اولین توافق» دولت رئیسی بایک سازمان غربی بود که رسانه‌های بین‌المللی، آن را «اولین گام دولت جدید ایران در راستای ازسرگیری روند احیای برجام» توصیف کردند.

القاعده، داعش و تعدادی دیگر از گروه‌های جهادی، موضع عملیاتی خود را در افغانستان، اما احتمالاً تحت الشعاع درگیری‌های بزرگتر در کشمکش‌های داخلی طالبان قرار می‌گیرند. طالبان در توافق سال ۲۰۲۰ با دولت دونالد ترامپ متعهد شد که در ازای خروج نیروهای غربی «مانع هر گروه یا فردی -از جمله القاعده- برای استفاده از خاک افغانستان جهت تهدید امنیت ایالات‌متحده و متحدانش شود»؛ آیا طالب‌ها به وعده خود عمل خواهند کرد؟

اقتصادنیوز: در زمستان ۲۰۱۱-۲۰۱۰ شورش‌هایی که به بهار عربی معروف شد، در ابتدا بن‌لادن را امیدوار کرد. او از موفقیت کسانی که او "انقلابیون" می‌نامید که حکومت‌های خودکامه را در تونس، مصر و لیبی سرنگون کردند، استقبال کرد. اما به زودی او دچار مشکل شد.

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در قبای میانجی‌گر جدید منطقه‌ای با هدف پیگیری چند پرونده مهم -از جمله ادامه تلاش‌های میانجی‌گرانه برای کاهش تنش‌های میان ایران و عربستان، به تهران سفر می‌کند. آیا او در پیگیری هدف اصلی‌ خود توفیقی حاصل خواهد کرد؟

اقتصادنیوز: در پی حمله آمریکا به افغانستان، بن لادن از صحنه ناپدید شد و سه سال فرماندهی القاعده را بر عهده نداشت، و تنها در سال 2004 بود که اسامه سرانجام توانست ارتباط خود را با رهبران درجه دوم القاعده از سر بگیرد. القاعده فلج شده بود اما در زمانی که بن‌لادن توانست دوباره تماس برقرار کند، همه چیز برای آن‌هاجفت و جور شد.

اقتصادنیوز: فارن پالیسی با اشاره به احتمال تحرکات سیاسی در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، نوشته است: راضی نگه داشتن ایران ممکن است در حال حاضر به نفع همه باشد، زیرا در این صورت کنفرانس ۲۱ سپتامبر آژانس در وین می‌تواند به عنوان دور هفتم غیررسمی مذاکرات احیای برجام عمل کند.

در 11 سپتامبر 2001 القاعده مرگبارترین حمله تروریستی خارجی را که ایالات متحده تجربه کرده بود، انجام داد. از نظر اسامه بن لادن و دیگر افرادی که آن را برنامه ریزی کرده بودند، این حمله تنها یک اقدام تروریستی نبود. برای آنها، این نشان دهنده چیزی بسیار بزرگتر بود.

اکونومیست در سرمقاله شماره این هفته خود با طرح این پرسش که «چرا ملت‌هایی که زنان آن ناتوان هستند، شکست می خورند؟ » به بررسی ارتباط میان «جنسیت و ژئوپلتیک» پرداخته است، و

اقتصادنیوز: جو بایدن و شی جین پینگ رهبران دو اقتصاد بزرگ جهان پس از تقریباً هفت ماه از ارتباط مستقیم پیشین، در گفت‌وگوی تلفنی در مورد موضوعاتی که منافع ایالات متحده و چین دچار «همگرایی ، واگرایی» شده‌اند رایزنی کردند.

اقتصادنیوز: کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات، معتقد است که تهران با مواضع سرسختانه‌تر و مطالبه امتیازات بیشتری در ادامه گفتگوهای هسته‌ای شرکت می‌کند؛ امری که به باور او می‌تواند احیای برجام را پیچیده کند.