اقتصانیوز؛ توماس فریدمن، ستون‌نویس برجسته نیویورک‌تایمز درباره درس مهم ۱۱ سپتامبرنوشت، واشنگتن و پکن پیش از گسست بیشتر در روابط و شکل‌گیری رویارویی جدی‌تر، باید سوالات سختی ازخود بپرسند، تا پشیمانی که امروز نسبت به آغاز جنگ ضد تروریسم در ۲۰ سال پیش احساس می‌کنیم، در آینده گریبانگیر ۲ کشور نشود.

اقتصادنیوز: اندرو لاتهام استاد روابط بین‌الملل درباره ارتباط بین ماجرای خروج ارتش آمریکا از افغانستان و پروسه احیای برجام، می گوید در پی سقوط کابل، بعید است که دولت بایدن حاضر به ارائه امتیازات بسیاری باشد به گونه‌ای که باعث شود ضعیف یا ناتوان به نظر برسد، و در صورتی که تهران نیز با رویکرد سخت‌تر به وین بازگردد، به سختی می‌توان به حصول نتیجه قابل قبول امیدوار بود.

اقتصادنیوز: کشورهای منطقه به خصوص ایران، پاکستان و ترکیه برای ممانعت از ورود پناهجویان افغان آماده می‌شوند و با پیش بینی فرار صدها هزار نفر از رژیم جدید در افغانستان تمهیدات مرزی را ارتقا‌ء می‌دهند.

ستون نویس فارن پالیسی با تأکید بر اینکه «ایران نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش داده است و از این نظر در جنگ سردی که با عربستان داشته، پیروز شده است»، مدعی شد: اگرچه نشست عراق با هدف بازکردن درهای تعامل در راستای پایان احتمالی جنگ سرد هژمونیک بین ریاض و تهران مورد تحسین قرار گرفت، اما هیچگونه پیشرفتی میان طرفین حاصل نشد.

اقتصادنیوز: از نگاه بسیاری از ناظران، لفاظی‌های تهدیدآمیز مقامات تل‌آویو علیه برنامه هسته‌ای ایران به خودی خود عامل منفی در پیشبرد دیپلماسی هستند، اما در صورت عملیاتی شدن، روند تعامل دیپلماتیک برای احیای برجام –اگر به کلی واژگون نشود- به طور جدی تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت.

اقتصادنیوز: ظاهراً دومینوی دردسرهای جو بایدن خیلی زود آغاز شده و پس از بحران افغانستان، کاخ سفید اکنون با پیامدهای گونه دلتا و اوج‌گیری دوباره پاندمی کروناویروس مواجه شده که اقتصاد آمریکا را بار دیگر وارد رکود کرده است.

اقتصادنیوز: دانیل بایمن، استاد دانشگاه جورج تاون معتقد است خروج ارتش آمریکا از افغانستان و سقوط دولت آن مانع تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم خواهد شد و این احتمال را افزایش می دهد که القاعده دوباره از این کشور به عنوان مقر حملات استفاده کند، اما با وجود همه مشکلات، شکل‌گیری یک پناهگاه وسیع قابل مقایسه با دوره قبل از 11 سپتامبر بعید است.

اقتصادنیوز: بلومبرگ گزارش داده است که اقدامات و تلاش‌های ایالات متحده و اروپا برای فشار بر ایران درباره برنامه هسته‌ای با دیوار حمایتی رهبران چین و روسیه از ایران مواجه شده است.

اقتصادنیوز: درحالیکه آژانس بین المللی انرژی اتمی اواخر ماه جاری تشکیل جلسه می‌دهد، از یک‌سو گمانه‌زنی‌هایی درباره زمان و موضع احتمالی ایران برای ادامه مذاکرات احیای برجام مطرح شده، و از سوی دیگر یک دیپلمات ارشد آمریکایی با بیان اینکه واشنگتن آماده «جمع‌بندی سریع مذاکرات و بازگشت متقابل به پایبندی کامل به توافق» است، و در غیر اینصورت «گزینه‌های دیگر» را امتحان می‌کند، بار دیگر سیگنال دوسویه کاخ سفید را تکرار کرد.

اقتصادنیوز: هفته‌نامه اکونومیست در سرمقاله شماره جدید خود «چپ غیرلیبرال» را به عنوان یک تهدید زیر ذره‌بین برده، و هشدار داده است که نباید خطرات ناشی از سیاست‌های هویت‌گرای جناح چپ را دست‌کم گرفت.

اقتصادنیوز: به دنبال انتقادات تند نسبت به مقاله پیشین استفن والت، نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل که در دفاع از کلیت تصمیم بایدن برای خروج ارتش ایالات متحده از افغانستان، استدلال کرده بود که «تراژدی افغانستان ضربه به اعتبار ایالات متحده نبوده است»، وی در دومین یادداشت خود، به «دلیل واقعی ناراحتی متحدان آمریکا» پرداخته و با لحنی صریح به انتقادات پاسخ داده است.

اقتصادنیوز: کیشور محبوبانی، دیپلمات خوش‌نام سنگاپوری و دبیر اسبق شورای امنیت سازمان ملل در مقاله‌ای تحلیلی، با رویکردی متفاوت به بررسی رقابت استراتژیک ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین پرداخته است.

ری تکیه کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی آمریکا بر این باور است که تهران علی‌رغم خشنودی نسبت به خروج ارتش آمریکا از همسایگی‌اش، با نگرانی‌های جدی در مورد تجدید حیات گروه طالبان -شامل شورشی‌های تندرویی که خود را اهل سنت می‌دانند- مواجه است؛ از جمله درباره احتمال هرگونه بدرفتاری با شیعیان افغانستان که ممکن است خط قرمز ایران باشد.

استیون کوک، کارشناس مسائل خاورمیانه و عضو ارشد شورای روابط خارجی آمریکا به زمینه‌ها، اهداف و نتایج احتمالی نشست امنیتی بغداد را بررسی کرد.

اقتصادنیوز: به نظر می‌رسد پافشاری جو بایدن بر روی تصمیم خود برای خروج از افغانستان، حتی اگر بر مبنای دلایل محکم و مستدل بوده باشد، ظاهراً به عنوان امتناع رئیس جمهور آمریکا از تصدیق خطای خود تفسیر شده و هم‌حزبی‌های وی در واشنگتن را نگران پیامدهای انتخاباتی، و متحدان اروپایی را دچار تردیدهایی درباره وابستگی امنیتی خود به ایالات متحده کرده است.

اقتصادنیوز: آلکسی ناوالنی، رهبر مخالفان روسیه در نخستین مصاحبه خود از درون زندان با نیویورک تایمز گفت‌وگو کرد و به شرح وضعیت خود در زندان و برخی مسائل مهم دیگر از جمله ولادیمیر پوتین، تحریم های بین المللی علیه روسیه، استراتژی مخالفان برای انتخابات آتی دوما و ... پرداخته است.

اقتصادنیوز؛ نشست منطقه‌ای بغداد، علاوه بر دستورکارهای رسمی می‌تواند مقدمات لازم را برای ازسرگیری تعامل آشتی‌جویانه ایران و عربستان‌سعودی و رسمی شدن این فرآیند فراهم کند.

اقتصادنیوز: انتشار بخش‌های طبقه‌بندی نشده از گزارش جامع نهادهای اطلاعاتی و امنیتی که در اختیار رئیس جمهور بایدن قرار گرفته، نشان دهنده اختلافاتی است که بین آژانس های فدرال در مورد اینکه «آیا کروناویروس از نشت آزمایشگاهی نشأت گرفته یا به طور طبیعی پدیدار شده است؟» وجود دارد.

در آینده نزدیک ، دولت بایدن از یک بازنگری جامع و ضروری از سیاست‌های کلان ایالات متحده در مورد تحریم‌ها که برای مدت طولانی به تاخیر افتاده رونمایی خواهد کرد؛ بازنگری که با کاهش کمیت و افزایش کیقفیت تحریم‌ها همراه خواهد بود.

اقتصادنیوز: هفته‌نامه اکونومیست در شماره جدید خود قدرت گرفتن طالبان و خروج تحقیرآمیز آمریکا را یک دلگرمی بزرگ برای بنیادگرایان اسلامی نقاط مختلف جهان دانسته و در تیتر جلد خود پرسیده است «نقطه بعدی جهاد جهانی کجاست؟».

دموکرات‌ها بیم آن را دارند که با تشدید وضعیت جاری در افغانستان و تداوم روند رو به رشد پاندمی، از اعتبار حزب آنها در میان رای دهندگان میانه‌رو، به ویژه در ایالت‌های چرخشی که زمینه پیروزی آن‌ها در سال ۲۰۲۰ را فراهم کردند، بکاهد.

اقتصادنیوز: پاکستان و ایران هر دو قدرت گرفتن طالبان به دنبال خروج آمریکا از افغانستان را به عنوان «شکست استعمار و استکبار آمریکایی» تلقی کردند، اما به نوشته پالیتیکو، هر دو همسایه مهم استراتژیک افغانستان به خوبی می‌دانند که در صورت عدم مدیریت مناسبات، احتمالاً یک دردسر بزرگ در راه است

اقتصادنیوز؛ به نظر می‌رسد استراتژیست‌ها و تصمیم‌سازان کشورهای منطقه و فراتر از آن، سیطره طالبان بر افغانستان را به عنوان واقعیت جدید ژئوپلتیکی منطقه پذیرفته‌اند، و ایران نیز با داشتن نزدیک به ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با این کشور در حال ارزیابی و ترسیم چشم‌اندازی از این وضعیت جدید است.

اقتصادنیوز: استفن والت، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد و نظریه پرداز نئولیبرالیسم تدافعی در دفاع از تصمیم جو بایدن برای خروج از افغانستان نوشت: عبرت افغانستان این نیست که در راستای به دست آوردن به اصطلاح «اعتبار» به حماقت ادامه دهید یا به جنگ‌های احمقانه‌تر بپردازید، بلکه باید مسئولان و عوامل چنین اشتباهات بزرگی را شناسایی و دلایل ارتکاب و امتداد آن را روشن کرد.

ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا معتقد است «مداخله ایالات متحده در افغانستان یک مورد کلاسیک از تهاجم بود؛ یک جنگ اجباری محدود . و پس از ۲۰ سال حضور نظامی، خروج شتاب‌زده و برنامه‌ریزی نشده آمریکا به سقوط ناگهانی کابل انجامیدکه «یادآور شکست مفتضحانه سایگون» بود.

اقتصادنیوز: توماس فریدمن، ستون‌نویس سیاست‌خارجی نیویورک‌تایمز با رویکردی متفاوت به تحولات افغانستان وپیامدهای آن در نظام بین‌المللی پرداخته و نوشته است: در 20 سال گذشته ، آمریکا سعی کرد با ارتقاء پلورالیسم جنسیتی، مذهبی، آموزشی، رسانه‌ای و در نهایت پلورالیسم سیاسی، از افغانستان در مقابل تروریسم دفاع کند. آن نظریه اشتباه نبود، چرا که ما در حال ورود به دورانی بی‌سابقه در تاریخ بشریت هستیم با دو تغییر اقلیم همزمان و بسیار چالش برانگیز؛ یکی در حال و هوای فناوری و دیگری در آب و هوای جهانی. و بدون چنین پلورالیسمی، نه افغانستان و نه هیچ یک از دیگر کشورهای بحران‌زده نمی‌توانند خود را با وضعیت جاری و آتی قرن 21 تطبیق دهند.

اقتصادنیوز: فرانسیس فوکویاما فیلسوف سیاسی و استاد دانشگاه جانز هاپکینز در مقاله‌ای، افول هژمونیک آمریکا را با نگاهی به تراژدی افغانستان بررسی کرده، اما در عین حال تأکید کرده است که این روند سال‌ها پیش از این آغاز شده و منشأ اصلی آن نیز مسائل داخلی است.

اقتصادنیوز: شورای نویسندگان نیویورک‌تایمز در مطلبی «تراژدی افغانستان» را غم‌انگیز توصیف کرده، اما تأکید دارد که «لازم بود جنگ تمام شود و خروج آمریکایی‌ها هر زمان که انجام می‌شد، طالبان بار دیگر کنترل افغانستان را در دست می‌گرفت ... چرا که دولت افغانستان به اندازه طالبان میان مردم منفور بوده است ... اما دولت بایدن باید بیشتر مراقبت می‌کرد تا از کسانی که همه چیز را به دنبال آینده ای متفاوت به خطر می‌اندازند محافظت کند ، هرچند که این رویاها واهی باشند.

شماره جدید هفته‌نامه اکونومیست باتیتر جلد «افتضاح بایدن»، تصرف افغانستان توسط نیروهای طالبان را یک «شکست تحقیرآمیز» برای ایالات متحده و «ضربه‌ای کاری بر جایگاه آمریکا» در نظام بین‌المللی توصیف کرده و نوشته است: بیشتر تقصیرها بر عهده جو بایدن است.

واشنگتن می‌گوید در سیستم دموکراتیک ایالات متحده نمی‌تواند تضمین دهد که دولت‌های آینده مانند ترامپ از توافق خارج نشوند، اما حتی اگر بپذیریم که امکان دادن چنین تضمینی وجود مدارد، راه‌های دیگری برای پر کردن شکاف وجود دارد.