نقره؛ «فلز شیطان» دوباره جان گرفت، سرمایه‌گذاران شوکه شدند | چرا قیمت نقره بیشتر از طلا افزایش یافته است؟

به گزارش اقتصادنیوز، بازار فلزات گرانبها در حالی وارد دوره‌ای پرتنش و صعودی شده که نقره با جهشی کم‌سابقه، توجه سرمایه‌گذاران جهانی را به خود معطوف کرده است. در سالی که طلا به‌واسطه نگرانی‌های سیاسی و اقتصادی رکوردهای جدید ثبت کرد، نقره با رشد دوبرابری عملاً ستاره بازار شد؛ رشدی که از کمبود شدید عرضه، جهش تقاضای صنعتی و هجوم سرمایه‌گذاران برای پوشش تورمی نشأت می‌گیرد. 

به گزارش بلومبرگ، طلا امسال جهش خیره‌کننده‌ای را تجربه کرده است؛ جهشی که در پی اجرای سیاست‌های اقتصادی نامتعارف دولت ترامپ سرمایه‌گذاران و بانک‌های مرکزی را به سمت دارایی‌های امن سوق داد. با این حال، در شرایط فعلی این نقره است که توجه بازار را به خود جلب کرده است.

کاهش عرضه این فلز گرانبها باعث شده که قیمت نقره تا اوایل دسامبر ۱۰۰ درصد رشد کند؛ در حالی که طلا در همین دوره ۶۰ درصد افزایش یافته است. هر دو فلز از افزایش تقاضای سرمایه‌گذاران برای پوشش ریسک‌های ناشی از بی‌ثباتی سیاسی، تورم و ضعف ارزهای جهانی بهره‌مند شده‌اند.

اما برخلاف طلا، نقره تنها کمیاب و زیبا نیست؛ بلکه دارای کاربردهای گسترده صنعتی است که ارزش آن را در بخش‌های مختلف تولید افزایش می‌دهد. با توجه به کاهش موجودی انبارها به پایین‌ترین سطح تاریخی و تداوم عطش سرمایه‌گذاران، خطر کمبود عرضه می‌تواند صنایع مختلفی را تحت تأثیر قرار دهد.

چه صنایعی به نقره نیاز دارند؟

نقره یک رسانای الکتریکی فوق‌العاده است و در بردهای الکترونیکی، کلیدها، خودروهای برقی و باتری‌ها کاربرد دارد. خمیر نقره یکی از اجزای حیاتی پنل‌های خورشیدی است و این فلز همچنین در پوشش‌دهی تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ادامه یافتن قیمت‌های بالا می‌تواند حاشیه سود مصرف‌کنندگان صنعتی را کاهش دهد و آنان را به سمت جایگزینی نقره با فلزات دیگر سوق دهد.

همانند طلا، نقره نیز در جواهرسازی و ضرب سکه کاربرد گسترده دارد. چین و هند همچنان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نقره در جهان هستند؛ کشورهایی که به دلیل صنایع عظیم، جمعیت بالا و نقش سنتی نقره در حفظ ارزش دارایی خانوارها، تقاضای پایداری ایجاد می‌کنند.

دولت‌ها و ضرابخانه‌های رسمی نیز مقدار قابل‌توجهی نقره برای تولید سکه‌های سرمایه‌گذاری و سایر محصولات مصرف می‌کنند. علاوه بر این، نقره در مقایسه با طلا به‌مراتب ارزان‌تر است و همین موضوع دسترسی سرمایه‌گذاران خرد به آن را افزایش می‌دهد. قیمت نقره همچنین تمایل بیشتری به نوسانات شدیدتر در دوره‌های جهش فلزات گرانبها دارد.

عملکرد بهتر نقره

طلا امسال جهش قابل توجهی داشته، اما قیمت نقره دو برابر شده است.

چه چیزی بازار نقره را منحصربه‌فرد می‌کند؟

تنوع گسترده کاربردهای نقره باعث می‌شود که قیمت این فلز تحت تأثیر مجموعه بزرگی از عوامل قرار گیرد؛ از چرخه‌های تولید صنعتی گرفته تا سیاست‌های انرژی تجدیدپذیر و تغییرات نرخ بهره. زمانی که اقتصاد جهانی شتاب می‌گیرد، تقاضای صنعتی قیمت نقره را بالا می‌برد؛ اما هنگام نزدیک شدن به رکود، سرمایه‌گذاران می‌توانند نقش خریداران جایگزین را ایفا کنند.

بازار نقره نسبت به طلا بسیار کم‌عمق‌تر است؛ گردش مالی روزانه کمتر، موجودی محدودتر و نقدشوندگی شکننده‌تر موجب می‌شود هر شوکی اثر بزرگ‌تری داشته باشد. نقره ذخیره‌شده در لندن حدود ۵۰ میلیارد دلار ارزش دارد، در حالی که این رقم برای طلا ۱.۲ تریلیون دلار است. بخش زیادی از این ذخایر نیز قابل معامله یا قرض‌گیری نیست.

بازار طلای لندن بر پایه حدود ۷۰۰ میلیارد دلار طلا استوار است که عمدتاً توسط بانک‌های مرکزی در خزانه بانک انگلستان نگهداری می‌شود و در شرایط کمبود نقدینگی قابلیت قرض‌دهی دارد؛ اما چنین پشتوانه‌ای برای نقره وجود ندارد.

چرا نقره امسال این‌قدر رشد کرده است؟

نقره معمولاً همراه با طلا حرکت می‌کند، اما با دامنه نوسان بسیار شدیدتر. پس از جهش طلا در ماه‌های نخست ۲۰۲۵، برخی سرمایه‌گذاران نسبت قیمت نقره به طلا را که به بیش از ۱۰۰ به ۱ رسیده بود بیش از حد نامتعارف دانستند. «ارزان بودن ظاهری نقره» نسبت به طلا موجب شد سرمایه‌گذاران بیشتری وارد این بازار شوند.

همچنین، بار سنگین بدهی در اقتصادهای بزرگی مانند آمریکا، فرانسه و ژاپن و نبود اراده سیاسی برای حل این بحران، برخی سرمایه‌گذاران را به سمت نقره و سایر دارایی‌های جایگزین سوق داد؛ روندی که به «معامله کاهش ارزش دارایی‌ها» شهرت یافته است.

از سوی دیگر، افت عیار معادن و کمبود پروژه‌های جدید استخراج نقره در جهان باعث شده عرضه محدودتر شود. مکزیک، پرو و چین — سه تولیدکننده بزرگ — با طیفی از مشکلات نظیر سختگیری‌های نظارتی و محدودیت‌های زیست‌محیطی مواجه شده‌اند.

در همین حال، تقاضای جهانی برای نقره طی پنج سال متوالی از تولید معادن پیشی گرفته و صندوق‌های ETF مبتنی بر نقره نیز شاهد ورود سرمایه‌های جدید بوده‌اند.

«فشار نقره» امسال چگونه رخ داد؟

اوایل امسال گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال وضع تعرفه واردات نقره توسط آمریکا مطرح شد. همین انتظار موجب شد مقدار زیادی نقره روانه انبارهای مرتبط با بورس کالایی کومکس در نیویورک شود تا معامله‌گران بتوانند از قیمت بالاتر آن بازار بهره‌مند شوند.

این روند، ذخایر قابل معامله در لندن، مهم‌ترین مرکز معاملات نقدی نقره، را کاهش داد. هم‌زمان، بیش از ۱۰۰ میلیون اونس نقره به صندوق‌های ETF وارد شد و موجودی قابل دسترس را بیشتر کاهش داد.

با جهش تقاضا در فصل جشن‌های هند در ماه اکتبر، بازار عملاً دچار اختلال شد. هزینه قرض‌گیری نقره به بالاترین حد تاریخی رسید و قیمت‌ها جهش کردند.

این کمبود عرضه باعث شد قیمت‌های لندن بالاتر از سایر شاخص‌های بین‌المللی قرار گیرد و به تدریج فشار موجود را کاهش دهد. با این حال، معامله‌گران همچنان در انتظار احتمال وضع تعرفه جدید از سوی آمریکا هستند؛ زیرا نقره در ماه نوامبر به فهرست مواد معدنی حیاتی سازمان زمین‌شناسی آمریکا افزوده شده است.